10 zł, Polscy podróżnicy i badacze - Ferdynand Ossendowski (1876-1945), 2011

Producent: NBP - srebrne monety

ID: 2176

Kolekcja: srebrne monety o tematyce podróżniczej
Seria:
Polscy podróżnicy i badacze
Temat: Ferdynand Ossendowski

Stan
zachowania monety: I (menniczy)

Nominał: 10
zł

Srebro: Ag
925

Stempel:
lustrzany

Średnica: 32,00 mm

Waga: 14,14 g

Wielkość emisji:
50 000
szt.

Cena
emisyjna: 89 zł

Data emisji monet: 10.11.2011
r.
Projektant monety: Dominika Karpińska-Kopiec

W zestawie: srebrna
moneta w kapsule ochronnej, folder
emisyjny

Srebrna moneta uwieczniająca Ferdynanda Ossendowskiego - polskiego podróżnika żyjącego w latach 1876-1945, który był jednym z najbardziej znanych na
świecie Polaków w XX wieku.

Awers: u góry, półkolem, napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Poniżej wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Centralnie, stylizowane wizerunki dwóch starych samochodów. Pod nimi faksymile podpisu Ferdynanda Ossendowskiego, a poniżej napis: 10 ZŁ. Z lewej strony stylizowany fragment róży wiatrów. U dołu, z prawej strony, półkolem, oznaczenie roku emisji: 2011. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: MW.

Rewers: stylizowany wizerunek Ferdynanda Ossendowskiego, na tle zarysu cienia postaci i stylizowanego fragmentu globusa z zaznaczoną siecią południków i równoleżników. Po prawej stronie napis: 1876/1945. Pod nim stylizowane wizerunki książek. U góry, półkolem, napis: FERDYNAND OSSENDOWSKI.

*****

Ferdynand Ossendowski

Urodził się pod Witebskiem, na dalekich kresach przedrozbiorowej
Rzeczypospolitej. Wychowywał się i kształcił w zaborze rosyjskim,
studiował także na Sorbonie.

Stał się jednym z najbardziej znanych na świecie Polaków w
XX stuleciu. monety
i akcesoria numizmatyczne

To postać niezwykle barwna i otoczona legendą. Kilka
fragmentów jego biografii - tajemniczych do dzisiaj - budzi
zainteresowanie współczesnych autorów (zwłaszcza
książki Witolda S. Michałowskiego).

Ossendowski był przede wszystkim podróżnikiem i badaczem
mało znanych regionów świata oraz pisarzem
podróżniczym, zaliczanym w dwudziestoleciu międzywojennym do
światowej czołówki twórców tego typu
prozy.

Wiele jego utworów
wspomnieniowo-podróżniczych zyskało międzynarodowe uznanie i
zostało przetłumaczonych na języki obce, np. Cień ponurego wschodu (1923), Przez kraj ludzi, zwierząt i
bogów (Konno przez Azję Centralną) z 1923 r., Od szczytu do otchłani (1925).

W wielu krajach bestsellerami były jego dzieła reprezentujące inne
gatunki literackie: biografia Lenin z 1930 r. (zakazana w krajach
komunistycznych, będąca przyczyną niszczenia pamięci o nim w PRL-u),
utwory fabularne dla dzieci i młodzieży - np. Życie i przygody małpki
(Pamiętnik szympansiczki „Kaśki”) z
1929 r., powieści Orlica
(1925) i
Sokół pustyni (1928). www.numizmatyczny.pl

Pod koniec dwudziestolecia międzywojennego Ossendowski stał się
najczęściej tłumaczonym pisarzem polskim z ówcześnie
żyjących (a w ogóle ustępował tylko Sienkiewiczowi). Jego
prace naukowe z zakresu geografii i chemii oraz utwory
podróżnicze przetłumaczono na 20 języków w około
150 wydaniach.

Podstawą jego napisanych z talentem książek reportażowych i fabularnych
były liczne podróże, odbywane od czasów
studiów w Petersburgu pod koniec XIX w. Najwcześniej poznał
z autopsji odległe regiony imperium rosyjskiego: Ałtaj, Kaukaz, okolice
Bajkału, limany Dniestru. Potem podróżował po Syberii i
rosyjskim Dalekim Wschodzie.

W czasie wojny domowej w byłym imperium carskim przemierzył także
Mandżurię i Mongolię, następnie przez Japonię udał się do USA. Po
powrocie do Polski w 1922 r.

nadal odbywał podróże o charakterze badawczym i literackim:
kilkakrotnie po Europie Zachodniej, do Afryki Północnej
(1923) i Zachodniej (1925–26) oraz na Bliski
Wschód (1932–33).

Ossendowski prowadził prace naukowe (w Centralnym Laboratorium
Technicznym w Harbinie, Instytucie Technicznym w Tomsku, Rosyjskim
Towarzystwie Geograficznym), był także wykładowcą akademickim, m.in. na
Politechnice w Omsku oraz na uczelniach warszawskich (Polska Wolna
Wszechnica, Szkoła Sztabu Generalnego, Wyższa Szkoła Handlowa, Szkoła
Nauk Politycznych, Wyższa Szkoła Dziennikarska).

Był również aktywny w życiu społecznym i politycznym. Za
działalność rewolucyjną w Harbinie w 1905 r. został skazany na
półtora roku twierdzy. W latach 1919-20 pełnił funkcję
doradcy w kontrrewolucyjnej armii admirała Aleksandra Kołczaka,
następnie był doradcą barona Romana Ungerna von Sternberga,
dowódcy Białej Gwardii, który w 1921 r. ogłosił
się chanem Mongolii.

W Polsce Ossendowski był konsultantem przy Ministerstwie Spraw
Wojskowych oraz Ministerstwie Przemysłu i Handlu, wiceprezesem
Polskiego Klubu Turystycznego i prezesem

Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy.

Działał także w All Peoples’ Association, międzynarodowej
organizacji o charakterze pacyfistycznym, a w czasie okupacji
hitlerowskiej w konspiracji jako członek Stronnictwa Narodowego.

Ten podróżnik, badacz i pisarz był wszechstronny i
produktywnie twórczy. W opracowanym w Polskiej Akademii Nauk
słowniku Współcześni polscy pisarze… w haśle
poświęconym Ossendowskiemu opisano ponad 90 książek jego autorstwa.

Był mistrzem literatury popularnej, często wykorzystywał w swojej
twórczości elementy sensacyjne i egzotyczne. Jednak nie
przeszkodziło to Polskiej Akademii Literatury w przyznaniu
Ossendowskiemu w 1936 r. Złotego Wawrzynu za zasługi w dziedzinie
literatury podróżniczej.

autor: prof. dr hab.
Krzysztof Dybciak, źródło: folder emisyjny