10 zł, Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni - August Emil Fieldorf "Nil", 2018

Producent: NBP - srebrne monety

ID: 3209

moneta generał brygady August Emil Fildorf Nil

Stan zachowania monety:
I
(menniczy)

Emitent: Narodowy
Bank Polski

Nominał: 10
zł

Srebro: Ag
925/1000

Stempel:
lustrzany, tampondruk

Średnica:
32,00 mm

Waga: 14,14 g

Rant: gładki

Wielkość emisji:
15 000 szt.

Cena
emisyjna NBP: 130
zł

Data emisji monety:
23.02.2018
r.

Projektant monety:
Dobrochna Surajewska

W
zestawie: srebrna
moneta w kapsule ochronnej, kaszerowane pudełko, folder
emisyjny

Awers: Centralnie wizerunek orła
ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem napis 10 zł
oraz oznaczenie roku emisji: 2018. U dołu, po lewej i po prawej stronie
rozerwane kraty więzienne. U góry, półkolem,
napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Pod orłem, po prawej stronie, znak
mennicy: m/w.

Rewers: Centralnie wizerunek generała
brygady Augusta Emila Fieldorfa "Nila". Po lewej stronie order Virtuti
Militari. U góry półkolem napis AUGUST EMIL
FIELDORF "NIL" / 1895-1953. Na dole biało-czerwona flaga z symbolem
Polski Walczącej oraz napis "Zachowali się jak trzeba".

Moneta wybita w bardzo niskim nakładzie 15.000 tysięcy sztuk.!

Wyklęci
przez komunistów żołnierze niezłomni –August Emil Fieldorf Nil

Urodzony 20 marca 1895 r. w Krakowie. Tu ukończył szkołe męską im. św.
Mikołaja, a następnie I Męskie Seminarium. W 1910 r. wstąpił do
Towarzystwa Sportowo-Gimnastycznego "Strzelec", gdzie skończył szkołę
podoficerską.

6 sierpnia 1914 r. zgłosił się na ochotnika do Legionów
Polskich i wyruszył na front rosyjski, gdzie służył w randze zastępcy
dowódcy plutonu piechoty. W 1916 r. awansowany do stopnia
sierżanta, a w 1917 r. skierowany do szkoły oficerskiej. Po kryzysie
przysięgowym został wcielony do Armii Austro-Węgier i przeniesiony na
front włoski. Zdezerterował i w sierpniu 1918 r. zgłosił się do
Polskiej Organizacji Wojskowej w rodzinnym Krakowie.

Od listopada 1918 r., po odzyskaniu przez Rzeczpospolitą
niepodległości, w szeregach Wojska Polskiego; najpierw jako
dowódca plutonu, a od marca 1919 r. dowódca
kompanii ckm w 1. Pułku Piechoty Legionów. W latach
1919–1920 brał udział w kampanii wileńskiej, następnie wojnie
polsko-bolszewickiej (w randze dowódcy kompanii).
Uczestniczył m.in. w wyzwalaniu Dyneburga, Żytomierza, w wyprawie
kijowskiej i bitwie białostockiej.

Po wojnie pozostał w służbie czynnej, awansowany do stopnia majora
pełnił funkcję dowódcy batalionu w 1. Pułku Piechoty
Legionów, a w 1931 r. zastępcy dowódcy. W 1932 r.
został podpułkownikiem. W 1935 r. przeniesiony na stanowisko
dowódcy samodzielnego Batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza
„Troki” w Pułku KOP „Wilno”. W
1936 r. ustanowiony komendantem Okręgu Polskiego Związku Strzeleckiego
we Francji.

W marcu 1938 r. został dowódcą 51. Pułku
Strzelców Kresowych im. Giuseppe Garibaldiego w Brzeżanach,
z którym przeszedł w wojnie obronnej cały szlak bojowy. Po
bitwie pod Iłżą dotarł do rodzinnego Krakowa. Próbował
przedostać się do tworzonej na Zachodzie armii polskiej, ale został
zatrzymany na granicy słowackiej. Udało mu się zbiec z obozu
internowania i tym razem skutecznie trafił do Francji. Tam, po
ukończeniu kursów sztabowych, 3 maja 1940 r. został
awansowany na stopień pułkownika. Po kapitulacji Francji i
przeniesieniu polskich władz i wojska do Wielkiej Brytanii mianowany
pierwszym emisariuszem Rządu i Naczelnego Wodza do kraju. 17 lipca 1940
r. wyruszył z Londynu do Warszawy, gdzie zameldował się 6 września.

Działał w Związku Walki Zbrojnej w Warszawie, następnie od 1941 r. w
Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 r. mianowany dowódcą
Kierownictwa Dywersji (Kedywu) Komendy Głównej Armii
Krajowej. To on wydał rozkaz likwidacji generała SS Franza Kutschery.

W kwietniu 1944 r. zaczął tworzyć głęboko zakonspirowaną organizację
„Niepodległość” (NIE), działającą w warunkach
spodziewanej sowieckiej okupacji Polski. Rozkazem Naczelnego Wodza
Kazimierza Sosnkowskiego z 28 września 1944 r. awansowany na stopień
generała brygady. W październiku 1944 r. został zastępcą
dowódcy Armii Krajowej, gen. Leopolda Okulickiego. Zajmował
to stanowisko do czasu rozwiązania AK 19 stycznia 1945 r.

7 marca 1945 r. sowieckie NKWD aresztowało go w Milanówku
pod fałszywym nazwiskiem Walenty Gdanicki. Nierozpoznany jako generał
"Nil" został odesłany z siedziby NKWD we Włochach do Rembertowa, a
stamtąd 21 marca 1945 r. wywieziony na Ural do obozów pracy:
Bieriozówka, Stupino i Hudiakowo. Po odbyciu kary w
październiku 1947 r. powrócił do Polski i zamieszkał pod
fałszywym nazwiskiem w Białej Podlaskiej. Do działalności
konspiracyjnej nie wrócił. Po krótkich pobytach w
Warszawie i Krakowie ostatecznie osiadł w Łodzi.

10 listopada 1950 r. aresztowany w Rejonowej Komendzie Uzupełnień w
Łodzi, przewieziony do Warszawy i osadzony w areszcie przy ul.
Rakowieckiej. 16 kwietnia 1952 r. skazany na karę śmierci jako
„zbrodniarz faszystowsko-hitlerowski”. Powieszony
24 lutego 1953 r.

W lipcu 1958 r. Generalna Prokuratura umorzyła śledztwo przeciwko gen.
Augustowi Emilowi Fieldorfowi z powodu braku dowodów winy. W
marcu 1989 r. został zrehabilitowany, ponieważ „zarzucanej mu
zbrodni nie popełnił”. Szczątków bohatera do dziś
nie udało się odnaleźć.

Tadeusz Płużański