2 zł, 150-lecie przemysłu naftowego i gazowniczego, 2003

Producent: NBP - monety Nordic Gold

ID: 1042

Moneta obiegowa 2 zł,
150-lecie przemysłu naftowego i gazowniczego, 2003

Nominał: 2
zł

Metal: stop
CuAl5Zn5Sn1

Stempel:
zwykły

Średnica: 27,00
mm

Waga: 8,15 g

Nakład:
600.000 szt.

Data emisji monet: 21.03.2003
r.

Moneta
obiegowa wyemitowana z okazji 150-lecie przemysłu naftowego i gazowniczego.

Uwiecznia
ona Ignacego Łukasiewicza - ojca przemysłu naftowego, który jako
pierwszy
na świecie wykorzystał na skalę przemysłową bogactwo korzyści, jakie
daje ropa naftowa.

Awers:
wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach
orła oznaczenie roku emisji: 20-03, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ, w otoku
napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony sześcioma
perełkami. Pod lewa łapą orła znak mennicy:m/w .

Rewers:
wizerunek Ignacego Łukasiewicza trzymającego lampę naftową. W tle
stylizowana kompozycja urządzeń rafineryjnych i wiertniczych. U
góry napis: 150-LECIE / NARODZIN / PRZEMYSŁU / NAFTOWEGO / I
GAZOWNICZEGO. U dołu data pierwszego zapalenia lamp naftowych w
szpitalu lwowskim: 31-VII-1853.

Przemysł naftowy
to
największy z przemysłów, które powstały w XIX w.
Przemysł ten
zdominował i przeobraził cywilizację XX wieku, zmieniał także
międzynarodowe stosunki gospodarcze i polityczne.

Pionierem
polskiego i światowego przemysłu naftowego, wynalazcą, przemysłowcem,
jak też farmaceutą, rewolucjonistą i działaczem niepodległościowym -
był Ignacy Łukasiewicz (1822-1882).

Ignacy Łukasiewicz
(wg metryki: Jan Boży, Józef Ignacy Łukasiewicz - ur. 8
marca 1822 w
Zadusznikach, zm. 7 stycznia 1882) to polski aptekarz pochodzenia
ormiańskiego, wynalazca lampy naftowej, a przede wszystkim ojciec
przemysłu naftowego.

Jako pierwszy na świecie wykorzystał na
skalę przemysłową bogactwo korzyści, jakie daje ropa naftowa. Był on
bardzo sprawnym organizatorem i z czasem dorobił się na ropie naftowej
dużego majątku.

Był również wielkim społecznikiem. Propagował
zakładanie sadów, budowę dróg i
mostów, szkół, szpitali itd.,
finansując wiele inicjatyw z własnej kieszeni. Walczył z biedą i
alkoholizmem w regionie, tworzył kasy zapomogowe i fundusze emerytalne.

Całe życie związany był z Podkarpaciem, zrobił wiele dla tego
regionu i dlatego uznawany jest za jednego z jego największych
dobroczyńców. Mawiano o nim, że wszystkie drogi w Zachodniej
Małopolsce
brukowane były guldenami Łukasiewicza. Szeregowi pracownicy nazywali go
ojcem Ignacym.

Łukasiewicz dążył do rozwoju rodzącego się tam
przemysłu naftowego, nie skupiając go całkowicie w swoich rękach, lecz
namawiając i pomagając w tworzeniu również innych firm.

Na
przełomie roku 1852/1853 Łukasiewicz i Zeh otrzymali naftę metodą
frakcjonowanej destylacji. Łukasiewicz starał się teraz znaleźć dla
nafty zastosowanie praktyczne.

Stosowane do tej pory lampy
oliwne nie nadawały się jednak do nafty i wymagały przekonstruowania.
Pierwsza skonstruowana przez Łukasiewicza lampa rozświetliła wystawę
apteki.

31 lipca 1853 roku
– to symboliczna, oficjalna data narodzin przemysłu naftowego.
Tego dnia po raz pierwszy zastosowano w praktyce oświetlenie naftowe
podczas pilnej nocnej operacji w szpitalu powszechnym na lwowskim
Łyczakowie.

Lampa naftowa rozpętała rewolucję w technice oświetleniowej połowy XIX
wieku.

Na
początku 1854 r. Łukasiewicz przeniósł się do Gorlic, aby
być bliżej
terenów roponośnych. To tu właśnie w tym roku w dzielnicy
Zawodzie na
skrzyżowaniu dróg zapłonęła pierwsza na świecie uliczna
lampa naftowa.

Ropę
naftową eksploatowano tam już od dawna, wykorzystując ją do
różnych
celów gospodarczych, jak np. lekarstwo dla bydła lub smar.
Rozpoczął
pracę w miejscowej aptece Jana Tomaszewicza.

Jednocześnie
zaczął z okolicznymi właścicielami terenów roponośnych
zakładać
pierwsze spółki i kopalnie ropy, które powstały w
następnych latach w
rejonie Gorlic, Jasła i Krosna.

W 1854 r. w Bóbrce koło Krosna
powstała pierwsza na świecie kopalnia ropy naftowej (spółka
naftowa
Trzecieski-Łukasiewicz), czynna zresztą do dzisiaj.

Natomiast
w 1857 r. w Klęczanach pod Jasłem - powstała pierwsza rafineria, gdzie
z ropy produkowano nie tylko naftę, ale i smary, oleje smarne i asfalt.

Inicjując
obchody 150. rocznicy narodzin przemysłu naftowego, Stowarzyszenie
Naukowo-Techniczne Przemysłu Naftowego i Gazowniczego, a następnie Rada
Krajowa Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT i Senat
Rzeczypospolitej Polskiej, przyjmując stosowne uchwały o uczczeniu
wybitnych osiągnięć Ignacego Łukasiewicza, wypełniły testament
wypowiedziany przez Augusta Korczaka-Gorayskiego nad mogiłą pioniera
światowego przemysłu naftowego:

"Wielu
było światlejszych, głośniejszych od niego, ale o cnotliwszego trudno
(...) Temu też prostemu człowiekowi dane było zostać twórcą
wielkiego
wynalazku oświetlenia naftowego. Z obowiązku narodowego zaszczytu tego
wydrzeć sobie nie pozwolimy, bo z góry przewidzieć można, iż
nam go
zechcą zaprzeczać, z obowiązku narodowego winniśmy uczcić trwale
nazwisko wynalazcy i przekazać potomności jego zasługi".

źródło: NBP /
Mennica Polska / Wikipedia