2 zł, Miasta w Polsce - klasztor Paulinów na Skałce w Krakowie, 2011

Producent: NBP - monety Nordic Gold

ID: 2322

Moneta obiegowa 2 zł
- Miasta w Polsce - klasztor Paulinów na Skałce w Krakowie, 2011

Nominał: 2 zł

Metal: stop
CuAl5Zn5Sn1

Stempel:
zwykły

Średnica:
27,00 mm

Waga: 8,15 g

Wielkość emisji:
800 000 szt.
Projektant awersu monety: Ewa Tyc-Karpińska
Projektant rewersu monety: Andrzej Nowakowski

Data emisji monet:
14.11.2011 r.

Moneta z nordyckiego złota prezentująca Klasztor Paulinów na Skałce w Krakowie.

Wchodzi ona w skład kolekcji "Miasta w Polsce" emitowanej przez Narodowy Bank Polski.

Awers: wizerunek
orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Po bokach orła
oznaczenie roku emisji: 20-11, pod orłem napis: ZŁ 2 ZŁ. W otoku napis:
RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakończony sześcioma perełkami. Pod orłem, po
prawej stronie, znak mennicy: M/W.

Rewers: centralnie,
stylizowany wizerunek Bazyliki Św. Michała Archanioła w Krakowie. U
góry napis: KLASZTOR/PAULINÓW/NA
SKAŁCE/KRAKÓW. U dołu stylizowane odbicie w wodzie fragmentu
Bazyliki.
Na boku:
ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi
odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.

******

Klasztor paulinów na
Skałce w Krakowie

 Krakowska Skałka to barokowy kompleks sakralny, na który
składa się kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła wraz
z Kryptą Zasłużonych, klasztor paulinów oraz sadzawka św.
Stanisława.

Obecna postać skałecznych zabudowań jest rezultatem licznych
przekształceń architektonicznych, których dokonano na
przestrzeni wieków.

Pierwsze wzmianki o romańskiej rotundzie
w tym miejscu sięgają X w. Dzięki danym historycznym oraz wynikom badań
archeologicznych dowiadujemy się, że u początków
chrześcijaństwa na ziemiach polskich, nad lewym brzegiem Wisły, na
niewielkim wzniesieniu istniał prawdopodobnie gród - osiedle, a w jego obrębie kościół wybudowany w
miejscu dawniej związanym z kultami pogańskimi.

Nazwa tego wzniesienia - Skałka - jest znana już od
XIII w. Ze Skałką ściśle wiąże się postać św. Stanisława ze
Szczepanowa, biskupa krakowskiego, który 11 kwietnia 1079 r.
poniósł w tym miejscu męczeńską śmierć. Nastąpiła ona na
skutek konfliktu między biskupem a królem Bolesławem
Śmiałym.

Z polecenia władcy biskup Stanisław został zabity w kościele
św. Michała w czasie sprawowania mszy św. Po wnikliwym procesie
kanonizacyjnym, 8 września 1253 r. papież Innocenty IV uznał go za
świętego męczennika.

Kolejny etap historii Skałki wyznacza budowa gotyckiej świątyni oraz
sprowadzenie paulinów. W okresie panowania króla
Kazimierza Wielkiego (1333–1370) wzniesiono na przywawelskim
wzgórzu nowy kościół, w stylu gotyckim, włączając
w niego pierwotną romańską rotundę, co potwierdzają dawne przekazy
ikonograficzne.

Przez kilka stuleci opiekę nad miejscem męczeństwa św. Stanisława sprawowali duchowni
diecezjalni.

W roku 1472 kanonik krakowski ks. Jan Długosz sprowadził z Jasnej
Góry na Skałkę zakonników paulińskich. Odbyło się
to przy aprobacie króla Kazimierza Jagiellończyka oraz biskupa krakowskiego Jana Rzeszowskiego. Paulini przejęli
kościół skałeczny, zamieszkali zaś w klasztorze ufundowanym
przez Jana Długosza.

Następna epoka przynosi na Skałce znaczne zmiany architektoniczne.
Dotychczasowy klasztor zostaje przebudowany. Prace zaczęto przed rokiem
1636 i trwały aż do 1723.

W ich wyniku powstał istniejący do dziś
kilkukondygnacyjny barokowy budynek zbudowany na planie czworoboku, z
czterema wieżyczkami na rogach i małym dziedzińcem pośrodku.

W latach 1733-1751 wybudowana została obecnie istniejąca
barokowa świątynia. Szczególnym miejscem na Skałce jest
Krypta Zasłużonych. Usytuowana pod kościołem była pierwotnie miejscem
pochówku zmarłych zakonników paulińskich.

W latach 1876-1880 z inicjatywy prof. Józefa
Łepkowskiego została przebudowana i stała się nekropolią mieszczącą
groby wybitnych przedstawicieli polskiej kultury. W roku 1880 dokonano powtórnego pogrzebu fundatora
paulinów na Skałce, ks. Jana Długosza.

W następnych latach odbywały się na Skałce pogrzeby kolejnych wielkich
Polaków: Lucjana Siemieńskiego, Wincentego Pola,
Józefa Ignacego Kraszewskiego, Teofila Lenartowicza, Adama
Asnyka, Henryka Siemiradzkiego, Stanisława Wyspiańskiego, Jacka
Malczewskiego, Karola Szymanowskiego, Ludwika Solskiego, Tadeusza
Banachiewicza oraz Czesława Miłosza.

Wielce zasłużonym dla Skałki paulinem z przełomu XIX i XX w. był
ówczesny przeor - o. Ambroży Fedorowicz. Dzięki
jego determinacji, pod kierunkiem krakowskiego architekta Karola Knausa
dokonano w latach 1888-1897 gruntownej renowacji zabudowań. W
tym czasie wzniesiono również okazałą bramę wjazdową na
dziedziniec klasztorny.

Skałka jest miejscem, które nieustannie przypomina o wielkim
dziedzictwie narodu polskiego.

Postaci świętych, na czele ze św.
Stanisławem, przywołują prawdę o chrześcijańskich korzeniach Polski, a
spoczywające tu doczesne szczątki przedstawicieli kultury i nauki
świadczą o potędze ducha i umysłu Polaków.

autorzy: OO. Paulini, źródło: folder emisyjny