2 zł, Zamki i Pałace w Polsce: Zamek w Lidzbarku Warmińskim, 1996

Producent: NBP - monety Nordic Gold

ID: 986

Moneta obiegowa 2 zł - Zamki i pałace w Polsce: Zamek w Lidzbarku Warmińskim, 1996

Nominał: 2 zł

Metal: stop CuAl5Zn5Sn1

Stempel: zwykły

Średnica: 27,00 mm

Waga: 8,15 g

Wielkość emisji: 300.000 szt.

Data emisji monety: 1996 r.

Moneta obiegowa Nordic Gold obrazująca zamek w Lidzbarku Warmińskim, największym niegdyś mieście na Warmii. Zamek stoi przy ujściu rzeki Symsarny do Łyny.

Awers monety:

Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, ujęty w kole z lilijkami. Po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-96. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA ZŁ 2 ZŁ. Pod lewą łapą orła znak mennicy: mw.

Rewers monety:

Widok zamku w Lidzbarku Warmińskim od południowego wschodu, poniżej herb biskupstwa warmińskiego. Na dole półkolem napis: ZAMEK W LIDZBARKU WARMIŃSKIM.

Projektant awersu monety: Ewa Tyc-Karpińska

Projektant rewersu monety: Andrzej Nowakowski

Zamek biskupi w Lidzbarku Warmińskim -
zamek z XIV wieku mieszczący się w Lidzbarku Warmińskim.
Zamek w Lidzbarku należy do najcenniejszych
zabytków architektury gotyckiej nie tylko w Polsce.
Rozpoczęta w połowie XIV w. budowa zamku w jego pierwotnym kształcie
realizowana była przez biskupów od Hermana z Pragi do
Henryka Sorboma.
W czasie kadencji biskupa Sorboma dziedziniec zamku otoczony został
dwukondygnacyjnymi krużgankami. Budynek zamku wzniesiony został na
planie czworoboku o wymiarach 48,5x48,5 m. Wybudowany w widłach rzek
Łyny
i Smysarny zamek chroniony był dodatkowo murami obwodowymi i fosami od
południa i wschodu (wschodnia fosa równoległa do rzeki
Smysarny). W
części południowej zamku zlokalizowano przedzamcze. Dojazd do zamku z
miasta odbywał się przez Bramę Młyńską po moście przez Łynę do jakby
północnego przedzamcza, gdzie zlokalizowany był młyn wodny.
Dalej
przejechać trzeba było wzdłuż zachodniej strony zamku przez kilka bram
do przedzamcza od strony południowej. Przedzamcze to od zamku
właściwego oddzielone jest suchą fosą. Po przejechaniu mostu na
wymienionej fosie
można było się dostać na dziedziniec zamkowy przez bramę usytuowaną w
centralnej części skrzydła południowego. Bryłę zamku w narożu
północno-wschodnim zdobi wieża
wysoka, a w pozostałych narożach wieżyczki na konsolach. Wieżyczki te
dobudowano po pożarze zamku w 1442r. Ostateczny kształt te wieżyczki
uzuskały w czasie rządów biskupa Watzenrode.
Zamek posiada piwnice, które służyły jako magazyny
żywności,
więzienie oraz w ich w części znajdowały się piece do ogrzewania zamku
ciepłym powietrzem. Obecnie część piwnic pod skrzydłem wschodnim zamku
przeznaczona jest na sale ekspozycyjne (elementy architektury ogrodowej
i armaty z herbami biskupów).
W pomieszczeniach parteru głównej bryły zamku
znajdowały się: w
skrzydle zachodnim kuchnia, północnym browar i piekarnia,
wschodnim
magazyny żywnościowe, południowym zbrojownia i szkoła dla
chłopców pruskich.
Dziedziniec lidzbarskiego zamku ze względu na krużganki
przypomina dziedziniec Królewskiego Zamku na Wawelu. Z
dziedzińca lidzbarskiego zamku przechodzi się po kamiennych schodach (z
początków XVII w.) na główną kondygnację, gdzie
znajdują się pomieszczenia reprezentacyjne lidzbarskiego zamku.
Architektura zamku uzupełniona była przez dobudowany w 1673r.
przy skrzydle południowym pałac (zamek średni) przez biskupa
warmińskiego Wydżgę. Z pałacu tego korzystało 8 biskupów.
Pałac został rozebrany w latach 1839-1840. Pozostał po nim zarys
fundamentów
- między południowym skrzydłem zamku, a suchą fosą znajdującą się
między zamkiem , a południowym przedzamczem. Na dziedzińcu przedzamcza
w centralnym miejscu znajduje się barokowy pomnik św. Katarzyny z 1756r.,
ufundowany przez biskupa Grabowskiego. W II poł. XIX w. restaurację
zamku prowadził konserwator królewski Ferdinand von Quast.
Przedzamcze
Przedzamcze otoczone jest trzema skrzydłami budowli,
które na
przestrzeni wieków zmieniały kształt i charakter. Skrzydło
wschodnie w
obecnej postaci - pałac ufundowany przez biskupa Grabowskiego ,
użytkowany był przez wójta krajowego i pełnił funkcję sądu.
Skrzydło południowe dobudowane pod koniec XVIII
w. przy murze łączącym skrzydło wschodnie z ze skrzydłem zachodnim
przedzamcza. W narożu południowo-wschodnim przedzamcza zachowała się
baszta cylindryczna (stan z XVI w.) oraz w części centralnej skrzydła
południowego wieża bramna z XIVw. Najwcześniej w XIV w. powstało
skrzydło zachodnie przedzamcza, które obecny kształt ma z
połowy XVIII w.
źródło: NBP / Mennica Polska / Wikipedia /