20 rubli, Bajki Narodów Świata - Dziadek do orzechów, 2009

Producent: Mennica Polska: Numizmatyka

ID: 1701

Seria:"Bajki
Narodów Świata"

"Coins of the Fairy Tales of
the Peoples of the World Series"

Kraj: Republika
Białoruś

Emitent:
Narodowy Bank Republiki Białoruś

Producent:
Mennica Polska S. A.

Stan zachowania monety:
I (menniczy)

Nominał: 20
rubli

Srebro: Ag
925

Techniki dodatkowe:
srebro oksydowane, zielona cyrkonia

Stempel:
zwykły

Średnica:
38,61 mm

Waga: 28,28 g

Nakład:
25.000 szt.

Data emisji:
20.11.2009 r.

W zestawie:
srebrna moneta kolekcjonerska w kapsule ochronnej, certyfikat
autentyczności Mennicy Polskiej

Bajki Narodów Świata - Dziadek do orzechów

najnowsza,
dziesiąta
moneta z serii „Bajki Narodów
Świata”,
srebro oksydowane wysokiej próby Ag 925,
dodatek w postaci zielonej
cyrkonii,
pełen symboli, urzekający
wizerunek,
tematyka ciesząca się dużą
popularnością,
doskonały
prezent na różne okazje.

Podniosły
i uroczysty czas Bożego Narodzenia jest najtkliwszym elementem naszych
wspomnień.

Dlatego też chętnie do nich wracamy, przywołując na pamięć
zapach płonących świeczek i świerkowej choinki, pod którą
czekały prezenty.

Wśród świątecznych upominków niejednokrotnie
znajdowała się bajka
E.T.A. Hoffmana „Dziadek do orzechów", wydana
po raz pierwszy w 1816 roku.

Ta
słynna powieść
została
uwieczniona
także w szlachetnym kruszcu - urzekającej detalami, najnowszej monecie
z serii
"Bajki Narodów Świata".

Seria „Bajki Narodów
Świata” oprócz opowieści znanych na całym świecie,
prezentuje również baśnie narodowe, niosące jednak
przesłania
uniwersalne.

Wizerunki na monetach to małe arcydzieła kryjące w sobie
wiele symboli, dzięki którym prezentowane baśnie przestają
być zwykłymi
narracjami, a zaczynają dotykać sfery magicznej.

Srebrna moneta
kolekcjonerska z dodającą blasku zieloną cyrkonią
Шчаўкунoк,
czyli Dziadek do orzechów uwiecznia
historię Klary
- grzecznej
i miłej siedmioletniej dziewczynki, która po latach
została królową krainy pełnej

"najpiękniejszych
i najcudowniejszych rzeczy,

które się widzi, jeśli się
patrzeć umie". 

www.numizmatyczny.pl

Książka
"Dziadek
do Orzechów"
utrzymana w baśniowej, fantastycznej konwencji, opowiada o
przygodach małej Klary w świecie, w którym zabawki ożywają,
a księciem
ich królestwa zostaje tytułowy Dziadek do
Orzechów.

Piękno tkwi w
szczegółach, a ta srebrna moneta kolekcjonerska
- 10 z serii
"Bajki Narodów Świata" - ma ich wiele, zachwycając ciekawym
projektem i niebanalnym tematem.

Dodatkowego uroku dodaje monecie
specjalny efekt, sprawiający wrażenie
trójwymiarowości.

Seria "Bajki
Narodów Świata" emitowana jest od 2005 roku. Dwie monety
uwieczniające bajkę o Alicji, które wyemitowano w 2007
roku, wstępnie miały stanowić zamknięcie serii.

Jednakże zgodnie z
planem emisyjnym emitenta - w dniu 24 grudnia 2008 roku została
wyemitowana dziewiąta
moneta z tej urzekającej serii, uwieczniająca bajkę o księżniczce Turandot.

Turandot - uwieczniona w srebrze

historia chińskiej
księżniczki,

która
poprzysięgła nigdy nie oddać się mężczyźnie.

Dotychczas w ramach serii Bajki Narodów Świata
ukazały się: 

2005
rok:

Kamienny
Kwiat - z żółtą cyrkonią
Szymon
Muzykant - z rubinową
cyrkonią
Królowa Śniegu - z szafirową cyrkonią
Mały
Książę - z białą cyrkonią

2006
rok:

Szeherezada - z niebieską
cyrkonią
12 miesięcy
- z
czerwoną cyrkonią

2007 rok:

Alicja w krainie
czarów - z czerwoną cyrkonią w kształcie serca
Alicja po drugiej stronie
lustra - z matowym bursztynem w kształcie jajka

2008 rok:

Księżniczka Turandot - z
pomarańczową cyrkonią

2009 rok:

Dziadek do
orzechów - z zieloną cyrkonią

Zalety monet z tej
cieszącej się popularnością serii to przede wszystkim:

walory artystyczne monet bitych z oksydowanego srebra,

nowoczesne technologie mincerskie,
monety zdobione są kolorowymi cyrkoniami lub bursztynem, co
nadaje im szlachetności,
interesujące motywy i precyzyjne
wykonanie,

relatywnie mały nakład.

Wszystko to sprawia, że
moneta
ma olbrzymie szanse stać się prawdziwą perłą każdej poważnej kolekcji!
Obecnie coraz
trudniej zdobyć wszystkie monety z tej bajkowej serii, a ich ceny
sukcesywnie wzrastają.

Dołącz tą urzekającą monetę do swojej kolekcji już dziś, nim ubiegną
Cię inni!

Scenografia do baletu Dziadek do orzechów,
ok. 1892

Dziadek do Orzechów (inny tytuł - Dziadek do
orzechów i Król Myszy, niem. Nussknacker und
Mäusekönig)
- powieść dla dzieci autorstwa E.T.A. Hoffmanna, wydana po raz pierwszy
w Berlinie w 1816 roku. Książka, utrzymana w baśniowej, fantastycznej
konwencji, opowiada o przygodach małej Klary w świecie, w
którym
zabawki ożywają, a księciem ich królestwa zostaje tytułowy
Dziadek do
Orzechów.

Dla czytelników francuskojęzycznych powieść tę
zaadaptował i przetłumaczył Aleksander Dumas (ojciec). Francuska
adaptacja stała się inspiracją dla Piotra Czajkowskiego do
skomponowania baletu w 2 aktach, 3 obrazach - Dziadek do
Orzechów (ros.
Щелкунчик, franc. Casse-Noisette, ang. The Nutcracker).
Sztuka ta po raz pierwszy pokazana została w petersburskim Teatrze
Maryjskim.

libretto: Marius Petipa i Iwan Wsiewołożski (według wersji
A. Dumasa baśni Dziadek do Orzechów E.T.A. Hoffmanna);
muzyka: Piotr Czajkowski;
choreografia: Lew Iwanowicz Iwanow;
scenografia: Konstantin Matwiejewicz Iwanow i Michaił
Boczarow (dekoracje);
prapremiera: Petersburg 6 grudnia 1892, Teatr Maryjski;
premiera polska: Bydgoszcz 10 kwietnia 1958, Studio Operowe.

Postacie
występujące w powieści Dziadek do Orzechów

Klara (oryg.
Marie) - siedmioletnia dziewczynka - ładna,
grzeczna i miła główna bohaterka opowieści
Fred (oryg.
Fritz) - brat Klary
Radca (oryg.
Medizinalrats Stahlbaum) - ojciec Klary i Freda
Radczyni - żona Radcy, matka Klary i Freda
sędzia Droselmajer (oryg.
Droßelmeier) - ojciec chrzestny Klary i Freda,
zegarmistrz i wynalazca
Zabawki: Dziadek do Orzechów - jeden z
gwiazdkowych prezentów; lalki Eliza i Gertruda; pajac
Pantaleon; ołowiane żołnierzyki
Postacie
z opowieści ojca chrzestnego: król i królowa;
księżniczka Pirlipata;
królowa pałacowych myszy Mysibaba; Król Myszy;
nadworny astrolog;
nadworny zegarmistrz Krystian Eliasz Droselmajer; brat Krystiana
Krzysztof Zachariasz Droselmajer, wytwórca lalek z
Norymbergi; młody
Droselmajer, syn lalkarza

Fabuła powieści Dziadek do
Orzechów

Jest
Wigilia. Siedmioletnia Klara i jej braciszek Fred czekają na świąteczne
prezenty. Jak zawsze najwspanialszy dostaną od sędziego Droselmajera,
zegarmistrza i wynalazcy, ich chrzestnego ojca; w tym roku jest to
wspaniały zamek z poruszającymi się figurkami. Jednak dzieci wolą inne
zabawki od mechanicznych cudów skonstruowanych przez
sędziego, którymi
nie można się tak po prostu bawić: Klara dostaje nowe lalki i śliczną
sukienkę, Fred pułk ołowianych huzarów oraz konia na
biegunach.

Pod
choinką jest jeszcze jeden prezent – dziadek do
orzechów, w postaci
małego człowieczka o dużej głowie i cienkich, krótkich
nóżkach;
włożenie do jego ust orzecha i pociągnięcie za drewniany płaszczyk
powoduje rozłupanie skorupki. Figurka, mimo że brzydka, bardzo przypada
do serca Klarze, jej więc zostaje oddana pod opiekę, choć do łupania
orzechów mogą dziadka używać także Fred i Ludwika
– najstarsza z
rodzeństwa, dorosła już panna. Opieka Klary wkrótce się
przydaje: za
sprawą Freda, który wybiera do rozłupania duże i twarde
orzechy,
Dziadek do Orzechów ulega wypadkowi – jego szczęka
się obluzowuje.

Klara
zabiera go do bawialni, do oszklonej szafy z zabawkami: na jej dolnej
półce ma urządzony pokoik dla lalek. Na drugiej od dołu
stacjonują
żołnierze Freda, trzecią zajmują książki, na najwyższej, poza zasięgiem
dzieci, spoczywają mechaniczne zabawki ojca chrzestnego. Matka pozwala
Klarze zostać jeszcze chwilę i pobawić się; dziewczynka układa Dziadka
do Orzechów w lalczynym łóżeczku. Nagle rozlega
się hurgot wielkiego
zegara ściennego; słychać wiersz o Królu Myszy. Klara
spostrzega
siedzącego na zegarze ojca chrzestnego i widzi tłum myszy wydostających
się ze szpar podłogi i ustawiających w równe szeregi.
Pojawia się i
siedmiogłowy Król Myszy; na każdej z głów
błyszczy korona.

Przerażona
Klara, cofając się, wybija łokciem szybę szafy. W szafie słychać szmery
i głosy – zabawki ożyły i pod dowództwem Dziadka
do Orzechów stają do
walki z myszami. Początkowo siły są wyrównane, jednak po
dezercji
żołnierzy Freda, zaniepokojonych o stan swoich pięknych
mundurów, szala
zwycięstwa zaczyna się przechylać na stronę mysiego króla.
Myszy już
otaczają Dziadka do Orzechów, gdy zrozpaczona Klara rzuca w
Króla Myszy
pantoflem. Wszystko znika, a dziewczynka mdleje.

Klara
budzi się w swoim pokoju; wokół krzątają się zatroskani
dorośli,
przekonani, że dziewczynka zemdlała z powodu zranionej szybą ręki
–
nikt nie wierzy w opowiadaną przez nią historię. Dziewczynka musi
pozostać w łóżku przez kilka dni. Chorą odwiedza sędzia
Droselmajer i
nuci piosenkę o zegarach i Królu Myszy; uspokaja
przestraszoną Klarę,
oddając jej naprawionego Dziadka do Orzechów. Zabawce
brakuje tylko
pałasza, poprzednio znajdującego się u jej boku. Ojciec chrzestny
rozpoczyna opowieść mającą wytłumaczyć brzydotę Dziadka do
Orzechów –
historię o Pirlipacie, Mysibabie i zręcznym zegarmistrzu.

Pirlipata
była księżniczką, piękną od chwili urodzenia; zachwycał się nią cały
dwór, zastanawiający niepokój wykazywała tylko
jej matka, królowa.
Kazała, by przez cały czas dziecko otaczały niańki, każda w
towarzystwie kota. Okazało się, że przyczyną jest klątwa rzucona przez
Mysibabę, królową pałacowych myszy, które
król – zdenerwowany
zjedzeniem słoniny do kiełbas – kazał złapać do pułapek
(skonstruowanych przez nadwornego zegarmistrza, Krystiana Eliasza
Droselmajera – noszącego takie same imiona i nazwisko jak
sędzia) i
pozabijać.

Środki
ostrożności nie pomogły, Mysibabie udało się dostać do księżniczki i
zamienić ją w paskudną istotę o dużej, bezkształtnej głowie i wielkich
ustach, podobną do drewnianego dziadka do orzechów. Nadworny
astrolog
po żmudnych badaniach układów gwiazd orzekł, że jedynym
lekarstwem jest
zjedzenie przez Pirlipatę orzecha Krakatuka, rozłupanego przez
młodzieńca, który nigdy się nie golił i nie nosił
butów; musiałby on
dodatkowo, po wręczeniu orzecha księżniczce, wykonać siedem
kroków w
tył bez żadnego potknięcia. Król nakazał astrologowi i
zegarmistrzowi,
pod karą śmierci, wyruszyć na poszukiwania orzecha Krakatuka.
Znalezienie odpowiedniego młodzieńca nie wydawało się trudne
– zdaniem
królowej, wystarczy dać kilka ogłoszeń do gazet.

Nadworny
zegarmistrz i astrolog wyruszyli na długotrwałe poszukiwania,
które
przez piętnaście lat nie przyniosły rezultatu. W końcu postanowili się
udać rodzinnego miasta Droselmajera – Norymbergi. Mieszkał
tam kuzyn
zegarmistrza – tokarz lalek, złotnik i lakiernik, Krzysztof
Zachariasz
Droselmajer. Nadzwyczajnym zbiegiem okoliczności był on w posiadaniu
orzecha Krakatuka, a w dodatku jego syn, delikatny i zgrabny
młodzieniec, wydawał się odpowiedni do odegrania przepowiedzianej roli,
co potwierdziły obserwacje gwiazd. Poza tym z wielką ochotą rozgryzał
on orzechy dziewczętom odwiedzającym sklep ojca.

W
królestwie gromadzili się młodzi ludzie, skuszeni obietnicą
ręki
księżniczki i następstwa tronu, jednak żadnemu nie udało się rozgryźć
twardego orzecha. Tylko młody Droselmajer nie miał z tym najmniejszych
kłopotów – Pirlipacie została
przywrócona anielska uroda. Niestety,
przy ostatnim kroku młodzieńca ze szpary w podłodze wyskoczyła Mysibaba
– syn lalkarza potknął się i zmienił w równie jak
do niedawna
księżniczka paskudną istotę, z ogromną głową i wybałuszonymi oczami.
Mysibaba przypłaciła swój czyn życiem, przydeptana
pantoflem, ale w
ostatnich słowach zapowiedziała zemstę, której miał dokonać
jej syn -
Mysi Król.

Oczywiście o ślubie nie było mowy; Pirlipata nie
chciała
słyszeć o takim narzeczonym. Astrologowi udało się wyczytać w
gwiazdach, że młody Droselmajer zostanie jednak księciem, a nawet
królem, ale swą właściwą postać będzie mógł
odzyskać dopiero wówczas,
gdy zabije siedmiogłowego syna Mysibaby i gdy, mimo jego brzydoty,
pokocha go jakaś dama.

Klara
rozmyśla nad opowieścią chrzestnego ojca i niewdzięcznością
księżniczki; przychodzi jej do głowy, że jej Dziadek do
Orzechów,
dowodzący jak książę armią lalek, jest tym miłym skrzywdzonym
młodzieńcem. Przy najbliższej okazji wypytuje chrzestnego ojca,
dlaczego nie chce pomóc swemu siostrzeńcowi, sędzia jednak
odmawia
wyjaśnień.

Jest noc;
śpiącą Klarę budzą jakieś świsty i piski. To Król Myszy,
żądający
oddania mu wszystkich cukierków, bo inaczej zagryzie Dziadka
do
Orzechów. Dziewczynka spełnia żądanie mysiego
króla, jednak to nie
koniec – następnej nocy pada rozkaz oddania figurek z cukru.
Zniszczenia słodyczy budzą niepokój rodziców,
przekonanych, że w szafie
z zabawkami grasują myszy; ojciec chrzestny zastawia skonstruowaną
przez siebie pułapkę. Ta jednak zawodzi; Król Myszy żąda
książek i
sukienek Klary.

Rankiem
zrozpaczona dziewczynka, czując, że to nie koniec szantażu, idzie do
szafy z zabawkami i zwierza się ze swoich trosk Dziadkowi do
Orzechów.
Mimo że od chwili uświadomienia sobie, kim jest naprawdę jej zabawka,
unikała dotykania figurki, tym razem, widząc plamę krwi na jej szyi,
ściera ją chusteczką.

Pod wypływem tego dotyku Dziadek ożywa na tyle,
by wyszeptać kilka słów wdzięczności i prośbę o dostarczenie
mu broni –
z resztą poradzi sobie sam. Wieczorem Klara opowiada o wszystkim bratu.
Fred oddaje Dziadkowi pałasz jednego ze swoich oficerów,
wyraża też
zdecydowaną dezaprobatę wobec niegodnego munduru zachowania, jakiego
ołowiani żołnierze dopuścili się w bitwie.

Tej
nocy Klara nie może zmrużyć oka, w dodatku z bawialni dochodzą
niezwykłe hałasy. Wreszcie pojawia się Dziadek do Orzechów i
z ogromną
wdzięcznością, przyklękając, ofiarowuje jej siedem koron
Króla Myszy –
dowód zwycięstwa. Prosi też dziewczynkę, by zechciała
pójść z nim, gdyż
chce jej pokazać kraj, którym włada.

Przez szafę ubraniową
wyruszają do
niezwykłej krainy, gdzie budynki są zbudowane z najlepszych słodyczy, w
rzekach płynie lemoniada, miód i inne słodkie napoje, a
mieszkańcami są
prześliczne figurki i lalki. Klara jest wszystkim zachwycona, a Dziadek
na każdym kroku wychwala jej dobroć, odwagę i urodę. Sławią ją też
mieszkańcy cudownej krainy, wiwatując na jej cześć. W końcu dziewczynkę
otula mgła i wszystkie dziwy znikają z jej oczu...

Klara
budzi się w swoim łóżeczku; opowiada matce, co zaszło, ta
jednak
traktuje tę historię jako piękny sen. Nie pomaga nawet pokazanie koron
Króla Myszy; rodzice bardzo poważnie dopytują się, skąd je
wzięła. Z
opresji wybawia ją ojciec chrzestny, tłumacząc, że to dawny podarunek
od niego. Mimo nalegań dziewczynki nie chce jednak potwierdzić jej
opowieści, ani też przyznać się do pokrewieństwa z Dziadkiem do
Orzechów. W jej słowa przestaje wierzyć nawet Fred. Wobec
surowego
zakazu rodziców Klara nie śmie opowiadać o swoich przygodach
–
pozostaje jej tylko możliwość rozmyślania o nich.

Pewnego
razu, rozmarzona, spogląda na Dziadka do Orzechów i w
obecności ojca
chrzestnego mówi w głos, że na miejscu księżniczki Pirlipaty
nie
wzgardziłaby kimś, kto tyle dla niej poświęcił – nawet, gdyby
przestał
być przystojnym młodzieńcem. W pokoju powstaje takie zamieszanie i
hałas, że dziewczynka mdleje. Ocknąwszy się, widzi ojca chrzestnego
trzymającego za rękę pięknego, zgrabnego chłopca, a matka tłumaczy jej,
że to przybyły z wizytą siostrzeniec sędziego Droselmajera.

Gdy dzieci
zostają same, młody Droselmajer klęka przed nią i prosi o jej rękę,
wyjaśniając, że to on był Dziadkiem do Orzechów i dzięki
niej został
wyzwolony ze złego czaru. Klara przyjmuje oświadczyny, a po latach
zostaje królową krainy pełnej "najpiękniejszych i
najcudowniejszych rzeczy, które się widzi, jeśli się patrzeć
umie".

źródło: Mennica Polska / Narodowy Bank Republiki Białoruś
/ Wikipedia