20 zł, Historia monety polskiej - półgrosz Władysława Jagiełły, 2015

Producent: NBP - srebrne monety

ID: 3088

Kolekcja:
Srebrne monety o
tematyce historycznej i numizmatycznej

Seria:
Historia
monety polskiej

Temat:
Półgrosz Władysława Jagiełły

Stan zachowania: I (menniczy)

Nominał: 20 zł

Srebro: Ag
925

Stempel:
lustrzany

Średnica: 38,61 mm

Waga: 28,28 g

Wielkość emisji:
20 000 szt.

Cena emisyjna: 175 zł

Data emisji monet: 03.12.2015 r.

Projektant monety: Dominika
Karpińska-Kopiec

W zestawie: srebrna moneta w
kapsule ochronnej, pudełko kaszerowane, folder emisyjny NBP

Srebrna dwudziestozłotówka „Półgrosz Władysława
Jagiełły”
to ósma pozycja w nowej serii monet okolicznościowych „Historia monety
polskiej”. W ramach serii ukaże się 20 srebrnych monet z
wizerunkami historycznych monet: denarów, brakteatów, groszy, szelągów,
talarów, dukatów. W ten sposób NBP upamiętni
historię polskiej monety, która liczy już przeszło 1000 lat.

Projekt monety:
Dominika Karpińska-Kopiec

Półgrosz Władysława Jagiełły

Władysław Jagiełło (1386–1434)
nie był wielkim reformatorem pieniądza w Polsce. Zaadaptował natomiast, z istotnymi
zmianami,  system wprowadzony przez Kazimierza Wielkiego.
Zrezygnował z bicia jednostki największej – grosza. Podstawą systemu
uczynił jego połowę – półgrosz, zwany pierwotnie kwartnikiem dużym.
Bił też kwartniki małe, mające wartość ćwierćgrosza,
nazywane trzeciakami. Najpospolitszą monetą, jak poprzednio,
były denary, które zawierały już niewiele czystego srebra. System oparty na półgroszu i
małowartościowym denarze utrwalił się w Polsce na całe stulecie.

Do naszej serii kolekcjonerskiej wybrany został nominał najważniejszy, a mianowicie
półgrosz. Na jego awersie umieszczono w polu koronę, a w otoku napis:
+MONE*WLADISLAI. Napis jest kontynuowany na stronie odwrotnej, gdzie
biegnie wokół Orła:  +REGIS*POLONIE. Odczytany razem informuje, że jest to „Moneta Władysława króla Polski”.

Warto zwrócić uwagę na sygnatury literowe występujące pod koroną.
Oznaczają imiona kolejnych mincmistrzów, którzy kierowali mennicą
działającą w Krakowie. W naszym przypadku jest to litera n, inicjał
imienia Nicolaus, czyli Mikołaj (Bochner).

Na nowej monecie, poza odwzorowaniem
obu stron półgrosza, znalazły się jeszcze motywy zaczerpnięte z
nagrobka Władysława Jagiełły w katedrze na Wawelu. I tak na awersie obok awersu półgrosza z
koroną widnieje piękny portret króla w koronie. Trzecim elementem jest
obowiązkowa metryka z godłem Rzeczypospolitej, datą 2015 oraz
oznaczeniem nominału – 20 zł. Na
rewersie dobrze koreluje Orzeł z półgrosza z Orłem
przedstawionym na tarczy nagrobnej króla.

Moneta niniejsza, już ósma z kolei,
zamyka dwie pierwsze części serii Historia monety polskiej,
które obejmują całe średniowiecze, z pieniądzem Piastów i początkiem
pieniądza Jagiellonów. Przypomnijmy je tutaj:

Część I. Najdawniejsze monety polskie
– denary trzech Bolesławów, X–XII w.

1. Bolesław Chrobry, 2. Bolesław Śmiały, 3. Bolesław Krzywousty.

Część II. Polskie monety średniowiecza
– okres brakteatów i groszy, XII–XV w.

4. Mieszko III, 5. Leszek Biały, 6. Władysław Łokietek,

7. Kazimierz Wielki, 8. Władysław Jagiełło.

Część III. Monety Rzeczypospolitej –
okres złotego, XVI–XVIII w.

Tę część serii w czerwcu 2016 roku rozpocznie dukat Zygmunta Starego
(moneta 9.).

Stanisław Suchodolski

Nowa seria „Historia monety
polskiej”
„Historia monety polskiej” to wyjątkowa seria srebrnych monet
okolicznościowych adresowana do kolekcjonerów zainteresowanych nie
tylko monetami współczesnymi, ale również historycznymi. W ramach serii
NBP przypomni najbardziej charakterystyczne dla danego okresu typy i
nominały polskich monet. Ich wizerunki umieszczane będą zarówno na
awersie, jak i na rewersie nowych monet. Będą one emitowane w porządku
chronologicznym, wyłącznie w srebrze.
Serię rozpoczną monety okresu denarowego (X–XIII w.), a w
pierwszej kolejności denary trzech Bolesławów: Chrobrego, Śmiałego i
Krzywoustego. Dwie kolejne monety tego okresu to tzw. brakteaty, czyli
denary bite tylko jednostronnie na cienkich, łamliwych blaszkach.
Następnie NBP przypomni monety z okresu groszowego (XIV i XV
wiek), kiedy to Kazimierz Wielki wybił pierwsze polskie grosze, a
Władysław Łokietek zainicjował bicie monety złotej.
Kolejny okres historii monety polskiej obejmuje czasy
Rzeczypospolitej, tzw. okres złotowy, w którym istniał już
rozwinięty system pieniężny. W tym czasie pojawiły się monety o
nominałach najmniejszych (szelągi) i największych (talary, dukaty).
Pojawia się też pierwsza złotówka – już nie tylko jako
jednostka obrachunkowa, ale także w postaci konkretnej monety (tzw.
tynf za panowania Jana Kazimierza). Jedna z monet serii poświęcona
będzie także największej monecie polskiej o nominale stu
dukatów, bitej przez Zygmunta III Wazę. Upamiętniona zostanie również moneta
najmniejsza – miedziany szeląg Jana Kazimierza.
Ponadto w serii uwzględniony będzie pieniądz emitowany już po
dokonaniu rozbiorów Polski – z czasów powstań narodowych i Księstwa
Warszawskiego, a także po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Ostatnią
upamiętnioną w serii monetą będzie 5 złotych z rybakiem z
czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.
źródło: Mennica
Polska / NBP/ Stanisław Suchodolski