5 zł, Odkryj Polskę - Zamek Królewski w Warszawie, 2014

Producent: Mennica Polska: Numizmatyka

ID: 2965

Moneta okolicznościowa w standardzie
obiegowym 5 zł
- Odkryj Polskę - Zamek Królewski w Warszawie, 2014

Nominał: 5 zł

Emitent: Narodowy Bank Narodowy

Metal: stop pierścień MN 25,
rdzeń
CuAl6Ni2

Stempel:
zwykły

Średnica:
24,00 mm

Waga: 6,54 g

Wielkość emisji:
1 500 000 szt.

Projektant monety: Dobrochna
Surajewska

Data
emisji monet: 7.11.2014 r.

Na zlecenie NBP monety wyprodukowła Mennica Polska S.A.

Moneta „Zamek Królewski w
Warszawie” jest drugą monetą
okolicznościową z serii „Odkryj Polskę”, która ma przybliżać
miejsca i zdarzenia ważne dla naszego kraju. Monety emitowane w tej
serii mają rozmiar standardowych pięciozłotówek i podobnie jak monety
obiegowe o nominale 5 zł, również zbudowane są z pierścienia wykonanego
z miedzioniklu i rdzenia z brązalu. Dzięki temu, że nowe monety mają
standard obiegowy, można nimi swobodnie dokonywać wszelkich płatności.
Zastąpiły one okolicznościowe dwuzłotówki ze stopu Nordic Gold
emitowane od 1995 r.
Moneta, którą Narodowy Bank Polski przygotował dla upamiętnienia
Zamku Królewskiego w Warszawie, zostanie wyemitowana w nakładzie do
1,2 mln sztuk. Jej wizerunek zaprojektowała Dobrochna Surajewska,
która na rewersie monety umieściła
fragment zachodniej elewacji Zamku Królewskiego z wieżą zegarową oraz
zarys kolumny Zygmunta III Wazy. Monety wejdą do obiegu w
piątek 7 listopada i od tego dnia można będzie je zamienić po cenie
nominalnej we wszystkich oddziałach okręgowych NBP.
Zamek Królewski w
Warszawie

 Zamek
Królewski w Warszawie jest jedną z najważniejszych rezydencji
monarszych w Europie. Nie tylko ze względu na urodę swej architektury:
powściągliwie surowej i eleganckiej od strony placu Zamkowego i
barokowo obfitej od strony Wisły czy klasę artystyczną swych paradnych
wnętrz wypełnionych wybitnymi dziełami sztuki, ale przede wszystkim ze
względu na swą dramatyczną historię,
która wyznaczyła mu rolę symbolu suwerenności państwa polskiego.

 Dzieje Zamku nierozerwalnie
związane są z historią Polski i
Warszawy. Zaczął powstawać w
XIV w. jako siedziba książąt mazowieckich. Po inkorporacji w
1526 r. Mazowsza do Korony rezydencja książęca w Warszawie przeszła we
władanie królów Polski, zaś w 1569 r. Zamek wyznaczony został na siedzibę sejmu Rzeczypospolitej Obojga
Narodów. Rozpoczęta już za króla Zygmunta Augusta rozbudowa
Zamku została poprowadzona konsekwentnie przez Zygmunta III w
początkach XVII w. Do istniejących budowli dobudowano trzy regularne
skrzydła nowych gmachów, tworząc harmonijny pięciobok z dziedzińcem po
środku. Wówczas też powstała elewacja Zamku od strony miasta, z dominującą wieżą Zegarową,
nadającą mu kształt budowli użyteczności publicznej – Palatium Reipublicae. Wystawne
wnętrza mieściły apartamenty królewskie i miejsce obrad sejmu,pełniąc
rolę centrum życia politycznego, administracyjnego i kulturalnego
kraju. Zamek bywał grabiony i dewastowany, ale odbudowywano go i
urządzano na nowo, po raz ostatni za króla Stanisława Augusta. To
właśnie za jego panowania debatowano tu o reformie państwa, która
została zapisana w Konstytucji 3 maja 1791 r.

 Rozbiory i upadek Polski
przyniosły degradację Zamku – w XIX w. był siedzibą namiestnika
władzy zaborczej. Po odzyskaniu
niepodległości w 1918 r. Zamek stał się na nowo gmachem
reprezentacyjnym władz Rzeczypospolitej. Jednak już na początku
II wojny światowej, 17 września 1939 r., spadły na Zamek pierwsze bomby,
dokonując poważnych zniszczeń. Wówczas też rozpoczęto społeczną akcję
ratowania wyposażenia Zamku, z myślą o jego przyszłej odbudowie. Nie
przypuszczano jednak, że będzie ona musiała przybrać taką skalę: na
rozkaz Adolfa Hitlera Zamek Królewski w Warszawie – jako symbol
polskiej państwowości – został w 1944 r., po upadku powstania
warszawskiego, wysadzony w powietrze.

 Jako symbol został też przywrócony do życia. Fenomen jego
odbudowy z woli społeczeństwa polskiego w latach 1971–1984, dzieło bez
precedensu w światowej historii ochrony dziedzictwa kulturalnego,
wieńczy historię Zamku i otwiera nowy rozdział jego dziejów – jako
muzeum będącego świadectwem przywiązania Polaków do spuścizny dziejowej.

 W 1984 r. udostępniono
publiczności większość zrekonstruowanych wnętrz Zamku. Nie
oznaczało to jednak zakończenia prac – od 1995 r. rewitalizowano Arkady
Kubickiego i gruntownie odremontowano pałac Pod Blachą. Dziś trwają
prace w ogrodach zamkowych. Zamek jest
obecnie muzeum wnętrz historycznych. Pełni też funkcje oficjalne – jako
miejsce wizyt i spotkań państwowych najwyższej rangi.

dr Przemysław
Mrozowski

Zastępca Dyrektora ds. Muzealnych i Naukowych

Zamku Królewskiego w Warszawie