5 zł, Odkryj Polskę - Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, 2016

Producent: Mennica Polska: Numizmatyka

ID: 3154

Księży Młyn

Moneta okolicznościowa w
standardzie
obiegowym 5 zł
- Odkryj Polskę - Zamek Książąt Pomorskich w
Szczecinie, 2016

Nominał: 5 zł

Emitent:
Narodowy Bank Narodowy

Metal: stop
pierścień MN 25,
rdzeń
CuAl6Ni2

Stempel:
zwykły

Średnica:
24,00 mm

Waga: 6,54 g

Wielkość emisji:
1 200 000 szt.

Projektant monety: Dobrochna
Surajewska

Data
emisji monet: 03.11.2016 r.

Na zlecenie NBP monety wyprodukowła Mennica Polska S.A.

Moneta „Zamek
Książąt Pomorskich w Szczecinie”
jest szóstą
monetą
okolicznościową z serii „Odkryj Polskę”, która
ma
przybliżać
miejsca i zdarzenia ważne dla naszego kraju. Monety emitowane w tej
serii mają rozmiar standardowych pięciozłotówek i podobnie
jak monety
obiegowe o nominale 5 zł, również zbudowane są z pierścienia
wykonanego
z miedzioniklu i rdzenia z brązalu. Dzięki temu, że nowe monety mają
standard obiegowy, można nimi swobodnie dokonywać wszelkich płatności.
Zastąpiły one okolicznościowe dwuzłotówki ze stopu Nordic
Gold
emitowane od 1995 r.
Moneta, którą Narodowy Bank Polski przygotował dla
upamiętnienia
Zamku Książąt Pomorskich, zostanie wyemitowana w nakładzie do
1,2 mln sztuk. Jej wizerunek zaprojektowała Dobrochna
Surajewska,
która na
rewersie monety
umieściła
wizerunek
fragment tegoż zamku.
Zamek
Książat Pomorskich w Szczecinie

Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie to
historyczna siedziba rodu Gryfitów, władającego przez niemal
500 lat Pomorzem Zachodnim.
Budowla jest najlepiej widoczna
znad Odry; wielokrotnie przebudowywana odzwierciedla złożoną
i burzliwą historię regionu.

Już w XII w. rezydował tutaj dwór książęcy. W kolejnym
stuleciu Barnim I ustanowił go główną siedzibą rodu,
natomiast Barnim III wybudował w XIV w. tzw. Kamienny Dom i kaplicę
św.Ottona. Kazimierz V dobudował tzw.
Duży Dom i wieżę więzienną, a pod koniec XV w. Bogusław X znacząco
rozbudował zamek.

W XVI w., dzięki Barnimowi XI, budowla uzyskała nowy kształt.
Podwyższono skrzydło południowe, wybudowano wieżę zegarową i
skrzydło wschodnie oraz dodano maswerkowe dekoracje (elementy ażurowe
wykonane w cegle lub kamieniu). Za Jana Fryderyka zamek
gruntownie przebudowano w stylu
renesansowym, tworząc – dzięki
dobudowaniu części północnej i zachodniej –
układ czteroskrzydłowy. Na początku XVII w. Filip II dobudował
skrzydło mennicze. Mieściły się w nim: zbrojownia,
książęce zbiory biblioteczne i kunstkamera – gabinet
osobliwości.

Po śmierci Bogusława XIV w 1637 r. Księstwo Pomorskie
podzielono pomiędzy Szwecję i Brandenburgię. W 1720 r. południowa część
Pomorza Szwedzkiego przypadła Prusom i zamek stał się
siedzibą pruskiej administracji. Na początku XX w. rozpoczęto prace nad
przywróceniem budowli charakteru dawnej rezydencji,
które przerwała
druga wojna światowa. Do ponownej
rekonstrukcji renesansowego kształtu zamku przystąpiono
już w latach 50., używając jako źródeł grafik,
obrazów i rysunków z
epoki. Podczas robót odkryto
m.in. fundamenty wcześniejszych budowli oraz
kryptę Gryfitów z sarkofagami członków rodu.

Dziś Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie jest siedzibą samorządowej
instytucji kultury o
tej samej nazwie, Opery na Zamku i Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Zachodniopomorskiego. W 2015 r. odnowiono
zabytkowe polichromie w wieży więziennej, a w latach
2014–2015
wyremontowano północne skrzydło: w sali księcia Bogusława X
ozdobiono
sklepienia malarstwem w stylu renesansowym, wyeksponowano fragmenty
fundamentów kościoła
św. Ottona z XIV w., do krypty powróciły sarkofagi książęce,
zaś przed kryptą odsłonięto fundamenty Kamiennego Domu.

Genowefa Horoszko